Formaður menntamálanefndar á nýju kjörtímabili

Á þingflokksfundi okkar sjálfstæðismanna á fimmtudag tókum við í þingflokknum ákvörðun um það hvernig flokkurinn skipaði í fastanefndir og alþjóðanefndir Alþingis á komandi kjörtímabili.

Í minn hlut kom að gegna áfram formennsku í menntamálanefnd Alþingis, en ásamt því mun ég eiga sæti í allsherjarnefnd auk þess að vera formaður Íslandsdeildar þingmannaráðstefnu um Norðurskautsráð.

Ég er afar sáttur við að fá það tækifæri að gegna áfram embætti formanns menntamálanefndar.  Á síðasta kjörtímabili átti ég afar gott samstarf við Þorgerði Katrínu Gunnarsdóttur, menntamálaráðherra og varaformann Sjálfstæðisflokksins, og saman unnum við að því að koma stórum og oft á tíðum erfiðum málum í gegnum þingið.  Minnist ég þar helst þeirrar löngu baráttu sem háð var á Alþingi um hlutafélagavæðingu Ríkisútvarpsins.  Þá má nefna rammalöggjöf um háskóla, æskulýðslög, mikilvægar breytingar á grunnskólalögum, lög um Náttúruminjasafn og lög um Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum.  Auðvitað mætti nefna fjölda fleiri mála sem við unnum saman að á kjörtímabilinu, en þessir lagabálkar eru mér sérstaklega minnisstæðir.

Það er mikið traust sem þingflokkurinn sýnir mér með því að gefa mér tækifæri á að gegna áfram formennsku í nefndinni og ég hlakka til samstarfs okkar Þorgerðar, sem eins og áður segir hefur fram til þessa verið einkar gott.

Af stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar má sjá að það eru mörg spennandi verkefni framundan á sviði mennta- og menningarmála, en um þann málaflokk segir í stjórnarsáttmálanum:

,,Menntakerfi í fremstu röð

Ríkisstjórnin setur sér það markmið að allt menntakerfi þjóðarinnar, frá leikskóla til háskóla, verði í fremstu röð í heiminum. Framfarir og hagvöxtur komandi ára verða knúin áfram af menntun, vísindum og rannsóknum. Ríkisstjórnin mun beita sér fyrir áframhaldandi fjárfestingu í rannsóknum og menntakerfi þjóðarinnar. Áhersla verður lögð á gæði, sveigjanleika og fjölbreytni í námsframboði þannig að allir geti fundið nám við sitt hæfi. Fjölgað verður námsleiðum og áhersla aukin á valfrelsi nemenda og einstaklingsmiðað nám, meðal annars til að draga úr brottfalli nemenda á framhaldsskólaaldri. Efla skal list- og verkmenntun á öllum skólastigum og auka náms- og starfsráðgjöf. Lögð verður áhersla á að skapa ný tækifæri til náms fyrir þá sem hafa eingöngu lokið grunnskólaprófi og efla fullorðinsfræðslu innan skólakerfis og á vinnumarkaði. Stefnt skal að auknu faglegu og rekstrarlegu sjálfstæði skóla og minni miðstýringu. Unnið verði að lengingu og aukinni fjölbreytni í kennaranámi. Lög um Lánasjóð íslenskra námsmanna verði endurskoðuð með það að markmiði að bæta kjör námsmanna enn frekar."

Eins og sjá má þá er metnaður nýrrar ríkisstjórnar á sviði menntamála mikill, rétt eins og hinnar fyrri.

Jafnframt því sem ég mun gegna formennsku í menntamálanefnd mun ég eiga sæti í allsherjarnefnd Alþingis.  Ég sat í allsherjarnefnd allt síðasta kjörtímabil og hafði af því mikla ánægju, enda heyra undir nefndina málaflokkar sem samræmast mjög vel minni menntun og reynslu.  Að þessu sinni mun Birgir Ármannsson félagi minn úr þingflokki Sjálfstæðisflokksins gegna stöðu formanns þeirrar nefndar og tekur þar við starfi Bjarna Benediktssonar, sem færir sig yfir í utanríkismálanefndina.

Við Bjarni og Birgir áttu mjög gott samstarf í nefndinni á síðasta kjörtímabili.  Það er kunnara en frá þurfi að segja að á ýmsu gekk innan nefndarinnar á kjörtímabilinu, en samstarf okkar var afar gott og lærdómsríkt.

Ég hlakka til samstarfsins við nefnarmenn í þessum tveimur fastanefndum sem ég mun eiga sæti í.  Með sumum þeirra hef ég starfað áður en öðrum ekki.  En ég hef á tilfinningunni að þetta verði gott kjörtímabil.

Sigurður Kári.

Sýndarmennska Atla Gíslasonar

Ég las það á forsíðu Fréttablaðsins í dag að Atli Gíslason, nýr þingmaður Vinstri grænna, hefði setið hjá í kirkjuferð þingmanna við setningu Alþingis í gær.  Segir í fréttinni að með því hafi hann viljað sína samstöðu með samkynhneigðum.

Í forsíðunni segir

,, ,,Þetta voru ekki nein mótmæli gegn þinginu eða kirkjunni," segir Atli ,,Ég vildi bara persónulega sýna samstöðu með samkynhneigðum og og styðja þá í baráttunni um að prestar megi gefa þá saman í hjónaband.""

Þingsetningarathöfnin á Alþingi hefur verið óbreytt um áratugaskeið.  Þetta er hátíðleg athöfn sem byggist á gamalli hefð og endurspeglar um margt þau gildi sem þjóðfélag okkar byggir á, þar á meðal þjóðtrúnni og þrískiptingu ríkisvaldsins.  Við göngum til Dómkirkjunnar og hlustum á messu dómkirkjuprests og biskups Íslands ásamt dómurum Hæstaréttar Íslands, forseta lýðveldisins, starfsfólki Alþingis og erlendum sendiherrum.  Þar er hljómar þjóðsöngurinn í eyrum fulltrúa löggjafarvalds, framkvæmdavalds og dómsvalds.  Að henni lokinni flytur forseti Íslands ávarp sitt og þing er sett með formlegum hætti.

Sjálfum hefur mér þótt það mikil upphefð að fá að taka þátt í slíkri athöfn og ber virðingu fyrir henni og þeim hefðum sem fylgt er.

Fram til þessa hafa alþingismenn séð sóma sinn í því að virða þessar hefðir, hvaða álit sem þeir hafa haft á þeirri persónu sem gegnir embætti forseti, hvort sem þeir eru hlynntir eða andsnúnir ríkisstjórninni eða standa innan eða utan þjóðkirkjunnar.  Atli Gíslason ákvað hins vegar að gera það ekki.

Þó svo að blaðamenn Fréttablaðsins séu margir hverjir hinir mætustu menn leyfi ég mér að halda því fram að fjarvera Atla Gíslasonar í göngunni hafi verið svo æpandi að hún hafi kallað á það að gerð yrði grein fyrir málinu á forsíðu mest lesna dagblaðs landsins.

Mér rennur í grun að einhver nákominn Atla, jafnvel hann sjálfur hafi séð ástæðu til þess að koma þessari ,,hetjulegu" framgöngu sinni á framfæri við blaðamann sem leiddi til þeirra fréttaskrifa sem hér hafa verið rakin.

Ég leyfi mér að halda því fram að Atli Gíslason hafi ekki sleppt kirkjuuferðinni til þess að lýsa yfir stuðningi sínum við baráttumál samkynhneigðra.  Ég held að hann hafi gert það til þess eins að vekja athygli á sjálfum sér.  Fjarvera hans í kirkjugöngunni er ekki svo táknræn fyrir þann málstað sem hann segist hafa vera að berjast fyrir eða lýsa stuðningi við að utanaðkomandi fréttamenn hafi getað lesið hinn mikla boðskap út úr fjarverunni sem Atli vildi koma á framfæri.

Atli Gíslason mun hafa mörg tækifæri til þess leggja málstað samkynhneigðra lið, nú þegar hann hefur tekið sæti á Alþingi.  Hann getur reifað sjónarmið sín í fjölmiðlum, í ræðustól Alþingis og með því að leggja fram þingmál þessa efnis.  Hann getur einnig látið til sín taka þegar til umræðu kemur stefnumörkun ríkisstjórnarinnar sem fram kemur í stefnuyfirlýsingu hennar, þar sem segir m.a.:  ,,Trúfélögum verði veitt heimild til að staðfesta samvist samkynhneigðra."

Fjarvera Atla Gíslasonar í kirkjugöngunni hafði ekkert með réttindabaráttu samkynhneigðra að gera heldur var ekkert annað en sýndarmennska af verstu sort.  Með henni vildi Atli einungis upphefja sjálfan sig til þess að komast í fjölmiðla.  Slík framganga er ekki stórmannleg.

Það virðist annars vera orðin lenska hjá þingmönnum Vinstri grænna að reyna að vekja á sér athygli með því að gera lítið úr eða virða ekki þær hefðir sem þingmönnum er ætlað að fylgja á Alþingi.  Er í því sambandi skemmst að minnast þess þegar Hlynur Hallsson, fyrrum varaþingmaður Vinstri grænna, neitaði að bera hálsbindi á þingfundi, eins og gert hefur verið svo áratugum skipti á Alþingi. 

Og hvers vegna skyldi Hlynur Hallsson ekki hafa viljað setja á sig bindi?  Það var einfaldlega vegna þess að hann þörf hans fyrir fjölmiðlaathygli var slík að honum fannst ástæða til að vanvirða þær hefðir og reglur sem fylgt er í þjóðþinginu.  Og honum varð að ósk sinni.  Og það sem meira er, þingferils Hlyns Hallssonar verðu helst minnst fyrir þær sakir að hann neitaði að setja bindi um hálsinn á sér eins og aðrir menn gera meðan hann sat á Alþingi eins og aðrir menn.  Það er merkileg arfleifð!

Það er illa fyrir Vinstrihreyfingunni grænu framboði komið þegar fulltrúar þeirra á Alþingi hafa ekkert merkilegra fram að færa í íslenskum stjórnmálum en uppákomur af þessu tagi.

Sigurður Kári.

Stjórnarandstaðan komin með Samfylkinguna á heilann

Engum sem horfði á umræður um stefnuræðu forsætisráðherra sem fram fór á Alþingi í gær dylst að stjórnarandstaðan ætlar sér að hamast á Samfylkingunni eftir að ríkisstjórn hennar og Sjálfstæðisflokksins tók til starfa.

Fulltrúar stjórnarandstöðuflokkanna sem þátt tóku í umræðunum létu vera að fjalla um stefnuræðuna sjálfa.  Þess í stað einbeittu þeir sér að því að hamast á Samfylkingunni þar sem formaður flokksins, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, utanríkisráðherra, og helstu samstarfsmenn hennar, s.s. Össur Skarphéðinsson, iðnaðarráðherra, voru sakaðir um að hafa gefist upp á því skömmu fyrir kosningar að reyna að fella ríkisstjórnina og þess í stað skriðið undir sængina og í hinn dúnmjúka faðm Sjálfstæðisflokksins.  Fremstir í flokki fóru þeir Steingrímur J. Sigfússon og Guðni Ágústsson sem áttu vart orð til að lýsa fyrirlitningu sinni á ákvörðun Samfylkingarinnar að fara í ríkisstjórnarsamstarf við okkur sjálfstæðismenn.  Ekki þarf svo sem að koma á óvart að þessir ágætu herramenn hafi talað með þessum hætti.  Hins vegar skinu með mjög áberandi hætti hin sáru vonbrigði formannanna með að vera ekki í sporum Samfylkingarinnar að ræður þeirra misstu marks og urðu broslegar.

Á þingfundinum í gær voru fyrstu þingmálin lögð fram, alls 10 talsins.  Sex þeirra lagði ríkisstjórnin fram en þingflokkur Vinstri grænna lagði fram fjögur.

Eitt þessara þingmála vakti sérstaka athygli mína, en það var frumvarp til laga um breytingu á vatnalögum sem mælir fyrir um brottfall þeirra.  Leggur fyrstu flutningsmaður frumvarpsins að í stað hinna nýju vatnalaga verði rykið dustað af hinum gömlu vatnalögum frá árinu 1923 og þau látin taka gildi á ný.

Mikill ágreiningur varð á Alþingi í aðdraganda setningar gildandi vatnalaga á síðasta kjörtímabili.  Sjálfur var ég þátttakandi í þeim átökum, enda stuðningsmaður frumvarpsins og átti auk þess sæti í iðnaðarnefnd þingsins.

Rökstuðningurinn að baki hinu nýja frumvarpi Steingríms J. og félaga í Vinstri grænum er hvorki langur né flókinn.  Í stað þess að útbúa vandaða greinargerð með frumvarpinu, málstaðnum til stuðnings, lætur Steingrímur nægja að birta sem fylgiskjal með frumvarpinu nefndarálit minnihluta iðnaðarnefndar frá síðasta kjörtímabili.

Undir það nefndarálit rita Samfylkingarmennirnir Jóhann Ársælsson og Helgi Hjörvar, alþingsmaður, sem fyrrverandi varaþingmaður Vinstri grænna, Hlynur Hallsson, lýsir sig samþykkan.

Af þessu má sjá hvaða leið Steingrímur J. og Vinstri grænir ætla að fara í sinni stjórnarandstöðu.  Vinstri grænir eru komnir með Samfylkinguna á heilann.

Sigurður Kári.

Alþingi sett í dag

Í dag kom þing saman á ný.  Þingsetningin var hefðbundin.  Við hittumst í fordyri þinghússins og gengum yfir í Dómkirkjuna þar sem Jakob Ágúst Hjálmarsson, dómkirkjuprestur, og Karl Sigurbjörnsson, biskuð Íslands, messuðu.  Að kirkjuathöfn lokinni var gengið aftur í þinghúsið þar sem forseti Íslands ávarpaði þingið og setti það formlega.

Þingsetning er í mínum huga afar hátíðleg athöfn.  Sérstaklega finnst mér kirkjuathöfnin hátíðleg.  Þar predika prestar yfir þingmönnum og ráðherrum, forseta, hæstaréttardómurum og öðrum sem sækja þingsetningarathöfnina.  Ég man þegar ég sótti slíka athöfn í fyrsta skipti hversu mikilfengleg mér fannst hún og kirkjuathöfnin er ómissandi.  Það hefur ekkert breyst.

Í kvöld flutti Geir H. Haarde, forsætisráðherra, síðan stefnuræðu sína og í framhaldinu voru umræður um hana.  Ekki er hægt að segja að allir hafi nýtt tímann sérstaklega til að fjalla um setningarræðuna heldur beindu spjótum sínum annað.  Einn þeirra var Steingrímur J. Sigfússon, formaður vinstri grænna.  Hann notaði tækifærið í upphafi ræðu sinnar til þess að sparka aðeins í samstarfsmenn sína í stjórnarandstöðunni, framsóknarmenn, með því að gorta sig af því að Vinstri grænir væru nú orðnir stærsti stjórnarandstöðuflokkurinn eftir góðan sigur í nýafstöðnum alþingiskosningum.  Ég skil vel að Steingrímur gleðjist yfir góðu gengi Vinstri grænna í kosningunum, en framganga hans í kvöld bar þess ekki beint merki að hann ætti sér þá ósk heitasta að stjórnarandstaðan kæmi sameinuð til þings.  Meginhluta ræðu sinnar helgaði Steingrímur hins vegar Samfylkingunni sem hann húðskammaði fyrir að hafa gefist upp í kosningabaráttunni við að reyna að fella ríkisstjórnina og sakaði flokkinn um að hafa átt sér þann draum helstan að fara í stjórnarsamstarf með okkur sjálfstæðismönnum.  Ræða Steingríms var vel upp byggð og ákaflega vel flutt, eins og venjulega því Steingrímur er einn besti ef ekki besti ræðumaður Alþingis, en að mínu mati var ræðumaður helst til sjálfhverfur.

Aðrir stjórnarandstæðingar áttu sína spretti.  Einkum Guðni Ágústsson, formaður Framsóknarflokksins, sem húðskammaði Vinstri græna og Samfylkingur fyrir að hafa átt sér þann draum eftir kosningar að hoppa upp í hjá Sjálfstæðisflokknum, þar sem Framsóknarflokkurinn hafi verið áður.  Þessi afstaða Guðna var, eins og gefur að skilja, dálítið sérstök.

Af umræðum kvöldsins mátti sjá að stjórnarandstaðan á komandi kjörtímabili verður afar sundurleit og sem slík tel ég litlar líkur á að hún muni ná vopnum sínum.  Ástæðan eru auðvitað hið ískalda andrúmsloft sem ríkir á milli Vinstri grænna og Framsóknarflokksins. 

24 nýliðar tóku sæti á Alþingi í dag.  Einungis einu sinni áður hafa fleiri nýliðar tekið sæti á Alþingi, eða árið 1991 þegar þeir voru 25.  Ég hlakka til að kynnast þessu fólki og starfa með því, en ljóst er að ég mun eignast nýja samstarfsmenn á þingi og í þeim fastanefndum þingsins sem ég var kosinn til setu í á þingfundi í dag, þ.e. í allsherjarnefnd og menntamálanefnd.

Sigurður Kári.

 

 

Stefnuyfirlýsing nýrrar ríkisstjórnar

Geir H. Haarde, formaður Sjálfstæðisflokksins, og Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, formaður Samfylkingarinnar, kynntu á Þingvöllum í dag stefnuyfirlýsingu nýrrar ríkisstjórnar.

Stefnuyfirlýsingin er merkileg fyrir margra hluta sakir og þar birtast metnaðarfull áform um umbætur á flestum eða öllum sviðum.

Það er sérstakt fagnaðarefni að í hinni nýju stefnuyfirlýsingu sé afdráttarlaus yfirlýsing um að hin nýja ríkisstjórn stefni að því að lækka skatta á einstaklinga og fyrirtæki á kjörtímabilinu, en einnig að kerfi óbeinna skatta, virðisaukaskatts og vörugjalda verði endurskoðað og stefnt að því að afnema stimpilgjöld á kjörtímabilinu.  Þá er það sérstakt ánægjuefni að ný ríkisstjórn hyggist endurskoða núverandi landbúnaðarkerfi með það fyrir augum að auka frelsi, bæta stöðu bænda og lækka verð til neytenda.  Þá er ljóst að afar jákvæðar breytingar í heilbrigðiskerfinu eru yfirvofandi, en í stefnuyfirlýsingunni segir m.a. þetta um heilbrigðismál:

,,Kostnaðargreina á heilbrigðisþjónustuna og taka upp blandaða fjármögnun á heilbrigðisstofnunum þar sem fjármagn fylgir sjúklingum. Þannig fái heilbrigðisstofnanir fjármagn í samræmi við þörf og fjölda verka. Skapað verði svigrúm til fjölbreytilegri rekstrarforma í heilbrigðisþjónustu, m.a. með útboðum og þjónustusamningum, en jafnframt tryggt að allir hafi að henni jafnan aðgang, óháð efnahag."

Þegar er ljóst að stjórnarandstöðunni líst ekki á blikuna.  Fráfarandi formaður Framsóknarflokksins, Jón Sigurðsson, hefur líst nýrri ríkisstjórn sem hærisinnaðri nýfrjálshyggjustjórn og ef ég þekki þá Steingrím J. Sigfússon og Ögmund Jónasson rétt þá munu þeir lýsa fullkominni vanþóknun sinni á stefnuyfirlýsingunni.  Raunar er það svo með þá herramenn tvo að litlu sem engu máli hefði skipt hvernig hún hefði litið út, þeir hefðu aldrei séð annað en skrattann í hverju horni.

Ég leyfi mér hins vegar að lýsa yfir ánægju með stefnuyfirlýsinguna.  Á grundvelli hennar tel ég að vinna megi að miklum umbótum á Íslandi á komandi kjörtímabili.

Stefnuyfirlýsingin hljóðar í heild sinni þannig:

,,Stefnuyfirlýsing ríkisstjórnar - Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar 2007

Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar endurspeglar sögulegt samstarf tveggja stærstu stjórnmálaflokka landsins. Þessir flokkar hafa einsett sér að mynda frjálslynda umbótastjórn um kraftmikið efnahagslíf, öfluga velferðarþjónustu, bættan hag heimilanna og aukna samkeppnishæfni atvinnulífsins. Ríkisstjórnin mun áfram kappkosta að virkja kraftinn í menningarlífi landsmanna því að menning er í senn vaxandi atvinnugrein, aflvaki nýsköpunar og mikilvægur hluti af sjálfsmynd þjóðarinnar. Ríkisstjórnin leggur áherslu á að jafnrétti í reynd verði leiðarljós í allri stefnumótun hennar og stefnir að því að skapa jöfn tækifæri allra landsmanna, óháð kyni, búsetu, uppruna og félagslegri stöðu. Árangur og hagsæld undanfarinna ára hefur skapað tækifæri til enn frekari framfara og Ísland á að vera áfram í fararbroddi þeirra þjóða sem búa við best lífskjör. Málefni yngstu og elstu kynslóðanna eru forgangsmál ríkisstjórnarinnar og hún mun leggja áherslu á að auka jöfnuð með því að bæta kjör þeirra hópa sem standa höllum fæti. Hún mun vinna að víðtækri sátt í samfélaginu um aðgerðir á sviði efnahags- og félagsmála, um náttúruvernd og auðlindanýtingu og stöðu Íslands í samfélagi þjóðanna. Ríkisstjórnin mun leitast við að eiga gott samstarf við alla flokka á Alþingi og standa vörð um sjálfstæði Alþingis og eftirlitshlutverk þess.

Traust og ábyrg efnahagsstjórn

Kraftmikið efnahagslíf er forsenda þess að hægt sé að halda áfram uppbyggingu í menntamálum, samgöngumálum og í heilbrigðis- og félagsmálum. Eitt brýnasta verkefni nýrrar ríkisstjórnar er að tryggja stöðugleika í efnahagslífinu í þágu heimila og atvinnulífs. Markmið hagstjórnarinnar er að tryggja lága verðbólgu, lágt vaxtastig, betra jafnvægi í utanríkisviðskiptum, jafnan og öflugan hagvöxt og áframhaldandi trausta stöðu ríkissjóðs. Stórframkvæmdir, skattkerfisbreytingar og aðrar hagstjórnaraðgerðir verða tímasettar í ljósi þessara markmiða. Tryggja verður að íslensk fyrirtæki búi við bestu samkeppnis- og rekstrarskilyrði sem völ er á. Mikilvægt er að rekstrarumhverfi íslenskra fyrirtækja tryggi vöxt þeirra og laði að starfsemi erlendis frá. Settur verði á laggirnar samráðsvettvangur milli ríkisins, aðila vinnumarkaðarins og sveitarfélaga um aðgerðir og langtímamarkmið á sviði efnahags-, atvinnu- og félagsmála.

Kraftmikið atvinnulíf

Íslenskt atvinnulíf mun einkennast í sívaxandi mæli af þekkingarsköpun og útrás. Samstarf atvinnulífsins og íslensku háskólanna er lykill að bættum árangri og nýsköpun í atvinnurekstri. Ríkisstjórnin mun styðja menningu og listir sem mikilvægan hluta af aðdráttarafli landsins og vaxandi uppsprettu útflutningstekna. Íslensk fyrirtæki eru í harðnandi samkeppni við erlend fyrirtæki, bæði heima og heiman, og á næstu árum mun hugvit og tækni- og verkþekking ráða úrslitum um velgengni íslenskra fyrirtækja. Ríkisstjórnin vill skapa kjörskilyrði fyrir áframhaldandi vöxt, útflutning og útrás íslenskra fyrirtækja, m.a. með aðgerðum til að efla hátækniiðnað og starfsumhverfi sprotafyrirtækja, svo sem með eflingu Rannsóknasjóðs og Tækniþróunarsjóðs. Í umbreytingu íslensks atvinnulífs á undanförnum árum felst meðal annars aukið vægi ýmiss konar alþjóðlegrar þjónustustarfsemi, þar á meðal fjármálaþjónustu. Ríkisstjórnin stefnir að því að tryggja að slík starfsemi geti áfram vaxið hér á landi og sótt inn á ný svið í samkeppni við önnur markaðssvæði og að útrásarfyrirtæki sjái sér áfram hag í að hafa höfuðstöðvar á Íslandi. Áhersla verður lögð á að efla Fjármálaeftirlitið til þess að íslenski fjármálamarkaðurinn njóti fyllsta trausts. Tímabært er að leysa úr læðingi krafta einkaframtaksins svo að íslensk sérþekking og hugvit fái notið sín til fulls í útrás orkufyrirtækja. Mikilvægt er að heilbrigð samkeppni og eðlileg verðmyndun þrífist á öllum sviðum atvinnulífsins og að neytendur njóti góðs af þeirri samkeppni. Efla skal samkeppniseftirlit í því skyni. Ríkisstjórnin leggur áherslu á mikilvægi öflugs landbúnaðar og hágæðaframleiðslu á matvælum í landinu. Unnið verði að endurskoðun landbúnaðarkerfisins með það fyrir augum að auka frelsi, bæta stöðu bænda og lækka verð til neytenda. Tryggja skal stöðugleika í sjávarútvegi. Gerð verður sérstök athugun á reynslunni af aflamarkskerfinu við stjórn fiskveiða og áhrifum þess á þróun byggða. 

Hvetjandi skattaumhverfi

Stefnt skal að frekari lækkun skatta á einstaklinga á kjörtímabilinu, meðal annars með hækkun persónuafsláttar. Ríkisstjórnin mun vinna að endurskoðun á skattkerfi og almannatryggingum til að bæta hag lágtekjufólks og millitekjufólks. Fyrirtæki skulu búa við stöðugt og örvandi skattaumhverfi. Á kjörtímabilinu verður leitað leiða til að lækka frekar skatta á fyrirtæki. Þá skal stefnt að því að umhverfisþættir fái aukið vægi í skattastefnunni. Kerfi óbeinna skatta, s.s. vörugjalda og virðisaukaskatts, verði endurskoðað. Stimpilgjald í fasteignaviðskiptum verði afnumið á kjörtímabilinu þegar aðstæður á fasteignamarkaði leyfa.

Markviss ríkisrekstur

Unnið verði að einföldun og nútímavæðingu stjórnsýslunnar, aukinni notkun á upplýsingatækni til að bæta opinbera þjónustu, auka skilvirkni og einfalda samskipti milli almennings og stjórnvalda. Verkaskipting ráðuneyta verði endurskipulögð og ráðherrum, alþingismönnum og stjórnsýslu ríkisins settar siðareglur. Eftirlaunakjör alþingismanna og ráðherra verði endurskoðuð og meira samræmi komið á í lífeyrismálum ráðamanna og almennings. Ríkisstjórnin leggur áherslu á að ýtrasta aðhalds sé gætt í rekstri hins opinbera þannig að fjármunir skattgreiðenda séu nýttir sem best. Ráðdeild og varfærni í fjármálum hins opinbera er höfuðnauðsyn og áríðandi að hlutur opinberrar starfsemi af þjóðarframleiðslunni vaxi ekki umfram það sem nú er. Gera skal rammafjárlög til fjögurra ára í senn. Þar verði sett fram meginstefna í hagstjórn, viðmið um tekjuöflun og útgjöld ríkissjóðs. Jafnframt verði þjónustuverkefnum og framkvæmdum ríkisins forgangsraðað. Tekju- og verkaskipting ríkis og sveitarfélaga verði endurskoðuð með það að markmiði að efla sveitarstjórnarstigið.

Barnvænt samfélag

Ríkisstjórnin mun beita sér fyrir markvissum aðgerðum í þágu barna og barnafjölskyldna á Íslandi. Í því skyni verði mótuð heildstæð aðgerðaáætlun í málefnum barna og ungmenna er byggist meðal annars á rétti þeirra eins og hann er skilgreindur í barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna. Tannvernd barna verði bætt með gjaldfrjálsu eftirliti, forvarnaraðgerðum og auknum niðurgreiðslum á tannviðgerðum barna. Barnabætur verði hækkaðar til þeirra sem hafa lágar tekjur og nemendur í framhaldsskólum fái stuðning til kaupa á námsgögnum. Sérstaklega verði hugað að stuðningi við börn innflytjenda í skólakerfinu. Jafnframt verði aukinn stuðningur við langveik börn, börn með hegðunarvandamál, geðraskanir og þroskafrávik. Þegar í stað verði gripið til aðgerða til að vinna á biðlistum á því sviði. Hugað verði að foreldraráðgjöf og -fræðslu. Forvarnastarf gegn kynferðislegu ofbeldi verði eflt og stuðningur við fjölskyldur ungmenna, sem eiga í vanda vegna vímuefnaneyslu, aukinn. Fæðingarorlofið verði lengt í áföngum.

Bættur hagur aldraðra og öryrkja

Ríkisstjórnin leggur áherslu á að styrkja stöðu aldraðra og öryrkja. Unnið verði að einföldun almannatryggingarkerfisins. Samspil skatta, tryggingabóta, greiðslna úr lífeyrissjóðum og atvinnutekna einstaklinga verði skoðað sérstaklega til að tryggja meiri sanngirni og hvetja til tekjuöflunar og sparnaðar. Hraðað verði uppbyggingu 400 hjúkrunarrýma fyrir aldraða og einbýlum fjölgað. Sólarhringsþjónusta verði efld og einstaklingsmiðuð þjónusta aukin. Dregið verði úr tekjutengingum og skerðingum bóta í almannatryggingakerfinu. Stefnt verði að hækkun frítekjumarks vegna atvinnutekna fyrir aldurshópinn 67-70 ára. Tekjutenging launatekna 70 ára og eldri við lífeyri almannatrygginga verði að fullu afnumin sem og skerðing tryggingarbóta vegna tekna maka. Skoðað verði hvort undanskilja megi hluta af lífeyrissjóðstekjum eldri borgara skerðingum í almannatryggingakerfinu. Jafnframt skal stefnt að því að ríkissjóður tryggi ellilífeyrisþegum lífeyri að lágmarki 25 þúsund krónur á mánuði frá lífeyrissjóði. Almennt skerðingarhlutfall í almannatryggingakerfinu lækki í 35%. Fylgt verði eftir tillögum örorkumatsnefndar um stóraukna starfsendurhæfingu og nýtt matskerfi varðandi örorku og starfsgetu. Jafnframt verði komið til móts við þann hóp sem er með varanlega skerta starfsgetu. Stefnt verði að því að færa ábyrgð á lögbundinni þjónustu við aldraða og fatlaða frá ríki til sveitarfélaga.

Jafnrétti í reynd

Gerð verði áætlun um að minnka óútskýrðan kynbundinn launamun hjá ríkinu og stefnt að því að hann minnki um helming fyrir lok kjörtímabilsins. Ríkisstjórnin vill koma á samvinnu aðila vinnumarkaðarins og hins opinbera um að leita leiða til að eyða þessum launamun á almennum vinnumarkaði. Endurmeta ber sérstaklega kjör kvenna hjá hinu opinbera, einkum þeirra stétta þar sem konur eru í miklum meirihluta. Stefnt skal að því að jafna stöðu kvenna og karla í nefndum og stjórnunarstöðum á vegum ríkisins. Tryggður verði réttur launafólks til að skýra frá launakjörum sínum ef það svo kýs. Trúfélögum verði veitt heimild til að staðfesta samvist samkynhneigðra.

Menntakerfi í fremstu röð

Ríkisstjórnin setur sér það markmið að allt menntakerfi þjóðarinnar, frá leikskóla til háskóla, verði í fremstu röð í heiminum. Framfarir og hagvöxtur komandi ára verða knúin áfram af menntun, vísindum og rannsóknum. Ríkisstjórnin mun beita sér fyrir áframhaldandi fjárfestingu í rannsóknum og menntakerfi þjóðarinnar. Áhersla verður lögð á gæði, sveigjanleika og fjölbreytni í námsframboði þannig að allir geti fundið nám við sitt hæfi. Fjölgað verður námsleiðum og áhersla aukin á valfrelsi nemenda og einstaklingsmiðað nám, meðal annars til að draga úr brottfalli nemenda á framhaldsskólaaldri. Efla skal list- og verkmenntun á öllum skólastigum og auka náms- og starfsráðgjöf. Lögð verður áhersla á að skapa ný tækifæri til náms fyrir þá sem hafa eingöngu lokið grunnskólaprófi og efla fullorðinsfræðslu innan skólakerfis og á vinnumarkaði. Stefnt skal að auknu faglegu og rekstrarlegu sjálfstæði skóla og minni miðstýringu. Unnið verði að lengingu og aukinni fjölbreytni í kennaranámi. Lög um Lánasjóð íslenskra námsmanna verði endurskoðuð með það að markmiði að bæta kjör námsmanna enn frekar.

Örugg heilbrigðisþjónusta og vímuefnavarnir

Stefna ríkisstjórnarinnar er að á Íslandi sé veitt heilbrigðisþjónusta á heimsmælikvarða. Leggja á stóraukna áherslu á forvarnir á öllum sviðum og stuðla að heilbrigðari lífsháttum. Leita á leiða til að lækka lyfjaverð og einfalda greiðsluþátttöku hins opinbera. Kostnaðargreina á heilbrigðisþjónustuna og taka upp blandaða fjármögnun á heilbrigðisstofnunum þar sem fjármagn fylgir sjúklingum. Þannig fái heilbrigðisstofnanir fjármagn í samræmi við þörf og fjölda verka. Skapað verði svigrúm til fjölbreytilegri rekstrarforma í heilbrigðisþjónustu, m.a. með útboðum og þjónustusamningum, en jafnframt tryggt að allir hafi að henni jafnan aðgang, óháð efnahag. Nauðsynlegt er að bregðast hart við aukinni vímuefnavá með öflugri fræðslu og forvörnum, stuðningi við fjölskyldur í vanda, fjölbreyttum meðferðarúrræðum og hertri löggæslu. Ríkisstjórnin leggur sérstaklega áherslu á að meðferðarúrræði séu nægjanleg fyrir þá sem ánetjast vímuefnum og tryggt sé að þjónusta á þessu sviði sé samþætt og markviss og gagnist öllum hópum sem á þurfa að halda. Fylgja þarf eftir áætlunum um uppbyggingu fangelsa.

Landið verði eitt búsetu- og atvinnusvæði

Stefna skal að því að allir landsmenn eigi greiðan aðgang að menntun, atvinnu og þjónustu óháð búsetu og fái notið sambærilegra lífskjara. Skilgreind verði þau störf á vegum ríkisins sem hægt er að vinna án tillits til staðsetningar og þannig stuðlað að fjölgun starfa á landsbyggðinni. Í rammafjárlögum fyrir næstu fjögur ár verði lögð mikil áhersla á eflingu innviða samfélagsins á sviði samgangna og fjarskipta. Úrbætur í samgöngum eru lykilatriði til að stuðla að jafnvægi í byggð landsins og lækka flutningskostnað. Styttri vegalengdir milli byggðakjarna og öruggari vegir skapa möguleika á stærri og lífvænlegri atvinnu- og búsetusvæðum. Ráðist verði í stórátak í samgöngumálum og aukin áhersla lögð á umferðaröryggi og almenningssamgöngur. Ríkisstjórnin mun beita sér sérstaklega fyrir úrbótum á samgöngukerfi höfuðborgarsvæðisins. Tryggja ber að landsmenn hafi allir færi til að nýta sér þá byltingu sem orðin er í gagnaflutningum. Ríkisstjórnin vill tryggja öryggi í gagnaflutningum til og frá landinu með nýjum sæstreng og sömuleiðis að flutningshraði gagna aukist í takt við þá þróun sem á sér stað. Góð gagnasamskipti auka mjög aðgengi að menntun og þjónustu, óháð landfræðilegri staðsetningu, og fela auk þess í sér tækifæri til nýsköpunar.

Í sátt við umhverfið

Ríkisstjórnin einsetur sér að Ísland verði í fararbroddi þjóða heims í umhverfismálum. Íslensk stjórnvöld, fyrirtæki og menntastofnanir eru í einstakri stöðu til þess að láta til sín taka á alþjóðavettvangi í baráttu gegn mengun og sóun náttúruauðlinda. Ríkisstjórnin stefnir að því að ná víðtækri sátt um verndun verðmætra náttúrusvæða landsins og gera skýra áætlun um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda. Ríkisstjórnin hyggst efla skógrækt og landgræðslu meðal annars í þeim tilgangi að binda kolefni í andrúmsloftinu. Einnig verði skipulega unnið að aukinni notkun vistvænna ökutækja, m.a. með því að beita hagrænum hvötum. Til að skapa sátt um vernd og nýtingu náttúrusvæða er mikilvægt að ljúka rannsóknum á verndargildi þeirra og gildi annarrar nýtingar. Sérstök áhersla verði lögð á að meta verndargildi háhitasvæða landsins og flokka þau með tilliti til verndar og orkunýtingar. Stefnt verður að því að ljúka vinnu við rammaáætlun fyrir lok árs 2009 og leggja niðurstöðuna fyrir Alþingi til formlegrar afgreiðslu. Þar til sú niðurstaða er fengin verði ekki farið inn á óröskuð svæði án samþykkis Alþingis, nema rannsóknar- eða nýtingarleyfi liggi fyrir. Nokkur svæði, sem talin eru mikilvæg út frá verndunarsjónarmiðum af stofnunum umhverfisráðuneytisins, verði undanskilin nýtingu og jarðrask þar óheimilt þar til framtíðarflokkun hefur farið fram í samræmi við staðfestar niðurstöður hinnar endurskoðuðu rammaáætlunar. Slík svæði eru Askja, Brennisteinsfjöll, Hveravellir, Kerlingafjöll, Kverkfjöll og Torfajökull. Vatnasviði Jökulsár á Fjöllum verði bætt við Vatnajökulsþjóðgarðinn og tryggt að ekki verði snert við Langasjó í virkjanaskyni. Stækkun friðlandsins í Þjórsárverum verði tryggð þannig að það nái yfir hið sérstaka votlendi veranna.

Umbætur í innflytjendamálum

Mikilvægt er að stjórnvöld, atvinnulífið og samfélagið allt taki saman höndum við að berjast gegn fordómum gagnvart minnihlutahópum, hvort sem þeir fordómar byggjast á uppruna eða öðrum þáttum. Unnin verði heildstæð framkvæmdaáætlun í málefnum innflytjenda sem hafi það markmið að betur verði tekið á móti erlendu fólki sem flyst til landsins og því auðveldað að verða virkir þátttakendur í íslensku samfélagi og rækta menningu sína. Tryggt verði að útlendingar á vinnumarkaði njóti sambærilega réttinda og íslenskt launafólk og að allar ráðningar erlends verkafólks séu í samræmi við gildandi kjarasamninga. Komið verði í veg fyrir félagsleg undirboð á vinnumarkaði. Átak verði gert í íslenskukennslu fyrir útlendinga.

Frumkvæði í alþjóðamálum

Mannréttindi, aukin þróunarsamvinna og áhersla á friðsamlega úrlausn deilumála verða nýir hornsteinar í íslenskri utanríkisstefnu. Ný ríkisstjórn harmar stríðsreksturinn í Írak og vill leggja sín lóð á vogarskálar friðar í Írak og Miðausturlöndum, m.a. með þátttöku í mannúðar- og uppbyggingarstarfi. Íslendingar eiga að stefna að því að taka forystu í baráttunni gegn mengun hafsins og alþjóðlegu starfi til að bregðast við loftslagsbreytingum. Að öðru leyti byggist stefna ríkisstjórnarinnar í utanríkismálum á þeim gildum sem legið hafa til grundvallar samvinnu vestrænna lýðræðisríkja, norrænu samstarfi og viðleitni þjóða heims til að auka frelsi í alþjóðlegum viðskiptum. Ríkisstjórnin mun fylgja markaðri stefnu í öryggis- og varnarmálum og koma á fót samráðsvettvangi stjórnmálaflokkanna um öryggismál. Ríkisstjórnin leggur áherslu á að allar meiriháttar ákvarðanir um utanríkismál verði teknar í samráði við utanríkismálanefnd Alþingis.

Opinská umræða um Evrópumál

Ríki Evrópusambandsins eru mikilvægasta markaðssvæði Íslands. Samningurinn um Evrópska efnahagssvæðið (EES) hefur reynst þjóðinni vel og hann er ein af grunnstoðum öflugs efnahagslífs þjóðarinnar. Skýrsla Evrópunefndar verði grundvöllur nánari athugunar á því hvernig hagsmunum Íslendinga verði í framtíðinni best borgið gagnvart Evrópusambandinu. Komið verði á fót föstum samráðsvettvangi stjórnmálaflokka á Alþingi sem fylgist með þróun mála í Evrópu og leggi mat á breytingar út frá hagsmunum Íslendinga. Nefndin hafi samráð við innlenda sérfræðinga og hagsmunaaðila eftir þörfum.

Endurskoðun stjórnarskrár

Haldið verður áfram endurskoðun á stjórnarskrá lýðveldisins. Áhersla verður lögð á að leiða til lykta ágreining um þjóðareign á náttúruauðlindum í ljósi niðurstöðu sérnefndar um stjórnarskrármál um það atriði á síðasta þingi."  

Sigurður Kári.

 

Jón hættur

Það kom ekki á óvart að Jón Sigurðsson skyldi taka þá ákvörðun að hætta sem formaður Framsóknarflokksins í kjölfar útkomu flokksins í síðustu alþingiskosningum og eftir að ljóst varð að Framsóknarflokkurinn myndi ekki eiga aðild að næstu ríkisstjórn.  Útkoma Framsóknarflokksins í kosningunum var afar slæm, sú versta í sögu flokksins.

Þar sem Jón náði ekki kjöri á Alþingi var ljóst að hann myndi eiga erfitt uppdráttar í formannsembætti hjá Framsóknarflokknum.  Staða formanns stjórnmálaflokks sem hvorki á sæti á Alþingi né situr í ríkisstjórn er býsna vonlaust.

Samstarf okkar sjálfstæðismanna við Jón Sigurðsson frá því að hann tók við formennsku í Framsóknarflokknum var gott og traust.  Hins vegar var dapurlegt að sjá þennan væna mann fara fram með stóryrðum um trúnaðarbrest í garð okkar sjálfstæðismanna og Geirs H. Haarde eftir að ljóst var að ekki yrði framhald á stjórnarsamstarfi Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins, einkum í ljósi þess að Jón hafði sjálfur lagt áherslu á og undirstrikað að ákvörðun formanna flokkanna tveggja um að endurnýja ekki stjórnarsamstarfið væri sameiginleg ákvörðun þeirra tveggja.

Nú taka við athyglisverðir tímar í Framsóknarflokknum.  Á síðustu árum hafa framsóknarmenn barist harkalega innbyrðis og ekki víst að þeim átökum sé lokið.  Guðni Ágústsson, varaformaður, mun nú taka við forystukeflinu í flokknum en ekki er víst að allir framsóknarmenn sjái hann fyrir sér sem framtíðarformann Framsóknarflokksins.  Vitað er að Siv Friðleifsdóttir, nýkjörinn þingflokksformaður flokksins, hefur lengi gengið með formanninn í maganum og eru allar líkur á að hún muni láta sverfa til stáls í komandi formannskjöri innan Framsóknarflokksins.  Þá munu aðrir framsóknarmenn sem nefndir hafa verið í tengslum við formennsku í flokknum, s.s. Björn Ingi Hrafnsson, hugsa sinn gang. 

Því er óhætt að spá því að hinum miklu átökum innan Framsóknarflokksins sé hvergi nærri lokið.

Sigurður Kári.

Ný ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar

Í gær samþykkti flokkráð Sjálfstæðisflokksins tillögu formanns flokksins, Geirs H. Haarde, um að mynduð yrði ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar.  Fundurinn var afar fjölmennur og mikil eindrægni ríkti á fundinum um myndun hinnar nýju ríkisstjórnar.

Ekki verður annað sagt en að Sjálfstæðismenn hafi verið afar sáttir við þá stefnuyfirlýsingu sem flokkarnir tveir hafa komið sér saman um að starfa eftir.  Það er einnig óhætt að segja að sjálfstæðismenn hafi verið ánægðir með skiptingu ráðuneyta milli stjórnarflokkanna, en heilbrigðisráðuneytið kom nú loksins í hlut okkar Sjálfstæðismanna.  Mikil og brýn verkefni bíða úrlausnar í heilbrigðismálum og ljóst að nýr heilbrigðisráðherra hefur verk að vinna.

Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins og Samfylkingarinnar verður sterk ríkisstjórn með mikinn meirihluta á Alþingi og ráðuneytin verða vel mönnuð.  Það er sérstakt fagnaðarefni að forsætisráðuneytið verði undir stjórn formanns Sjálfstæðisflokksins, Geirs H. Haarde.  Aðrir ráðherrar flokksins kunna vel til verka.  Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, varaformaður flokksins, hefur gegnt embætti menntamálaráðherra af miklum skörungsskap í nokkur ár og mun gera það áfram.  Árni M. Matthiesen verður áfram fjármálaráðherra og það sama má segja um Björn Bjarnason dóms- og kirkjumálaráðherra, en Björn hefur eftir því sem ég kemst næst setið lengst í ríkisstjórn þeirra sem skipa munu hina nýju ríkisstjórn.  Einar K. Guðfinnsson verður áfram sjávarútvegsráðherra en mun einnig gegn embætti landbúnaðarráðherra.  Ég er þeirrar skoðunar að skynsamlegt sé að sameina þessi tvö ráðuneyti og Einar hefur sýnt það í störfum sínum að honum er vel treystandi til þess að sinna þessum málaflokkum með miklum sóma.  Guðlaugur Þór Þórðarsson kemur nýr inn í ráðherralið Sjálfstæðisflokksins og verður heilbrigðisráðherra.  Með embættinu fær Guðlaugur Þór einkar gott tækifæri til þess að láta að sér kveða í þessum málaflokki sem allt of lengi hefur verið í höndum annarra stjórnmálaflokka.  Ég vil nota tækifærið og óska þessu fólki innilega til hamingju með sín ráðherraembætti.

Þá er ljóst að Sturla Böðvarsson mun hverfa úr ríkisstjórn, en Sturla hefur gegnt embætti samgönguráðherra síðastliðin 8 ár.  Sturla mun hins vegar ekki hverfa úr framvarðasveit Sjálfstæðisflokksins því hann mun í staðinn taka við hinu virðulega embætti forseta Alþingis á kjörtímabilinu.  Eru Sturlu hér með þökkuð hans góðu störf.

Samfylkingin hefur einnig tilkynnt hverjir skipa ráðherraembætti í hinni nýju stjórn fyrir hönd flokksins.  Það kom ekki á óvart að Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, formaður flokksins, yrði utanríkisráðherra.  Það sama má segja um Össur Skarphéðinsson, sem líkir sér við gamlan fresskött á heimasíðu sinni, verður iðnaðarráðherra.  Tími Jóhönnu Sigurðardóttur er kominn aftur en hún sest í félagasmálaráðuneytið en einnig mun hún hafa með höndum tryggingamál velferðakerfisins.  Hinir þrír ráðherrar Samfylkingarinnar eru óskrifað blað í ráðherraembættum.  Björgvin G. Sigurðsson, frá Skarði í Gnúpverjahreppi, verður viðskiptaráðherra, Þórunn Sveinbjarnardóttir verður umhverfisráðherra og Kristján Möller verður samgönguráðherra.  Þessu fólki óska ég til hamingju með sín ráðherraembætti og velfarnaðar í sínum störfum.

Sigurður Kári.

Farsælu og árangursríku ríkisstjórnarsamstarfi lokið

Í dag tilkynntu formenn stjórnarflokkanna, Geir H. Haarde, formaður Sjálfstæðisflokksins, og Jón Sigurðsson, formaður Framsóknarflokksins, þá sameiginlegu niðurstöðu sína að ekki væru forsendur til þess að halda samstarfi flokkanna í ríkisstjórn áfram.

Þar með lauk farsælu samstarfi þessara stjórnmálaflokka sem staðið hefur samfleytt í tólf ár.

Um það verður ekki deilt að ríkisstjórnir Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks náðu gríðarlegum árangri á flestum sviðum.  Efnahagslegur uppgangur á valdatíma þessara flokka var ævintýralegur, kaupmáttur jókst um 75%, skattar á einstaklinga á fyrirtæki og einstaklinga voru lækkaðir meira en áður þekktist, bylting varð í menntamálum og svo mætti lengi telja.  Í stuttu máli urðu ótrúlegar breytingar á íslensku samfélagi undir stjórn þessara flokka.

Nú er hún hins vegar komin á leiðarenda.  Ástæða þess er ekki sá að málefnaágreiningur hafi ríkt á milli flokkanna sem leiddi til þessarar niðurstöðu, heldur þær pólitísku aðstæður sem upp komu eftir kosningarnar á laugardag.  Þar tapaði Framsóknarflokkurinn gríðarlega miklu fylgi og tæplega helmingi þingsæta sinna.  Þó ríkisstjórnin hefði haldið velli, var ljóst að meirihlutinn væri svo naumur að óskynsamlegt væri að halda samstarfinu áfram.

Sjálfstæðisflokkurinn getur verið stoltur af verkum þessarar ríkisstjórnar síðustu 12 árin, enda veitti flokkurinn henni forystu stærsta hluta þess tímabils.  Framsóknarflokkurinn getur einnig verið stoltur af verkum hennar.

Ég verð hins vegar að segja að ég varð fyrir verulegum vonbrigðum með viðbrögð Guðna Ágústssonar, landbúnaðarráðherra og varaformanns Framsóknarflokksins, við þeim tíðindum að formaður Sjálfstæðisflokksins hefði ákveðið að ganga til stjórnarmyndunarviðræðna við formann Samfylkingarinnar eftir að örlög núverandi ríkisstjórnar voru ráðin.

Í viðtali í Kastljósi Sjónarpsins sagði Guðni að samstarf Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks hefði endað með gríðarlegum trúnaðarbresti og sagði að Njála og sjálfur Mörður Valgarðsson bliknuðu í þeim mikla hildarleik sem hann taldi að hefði átt sér stað milli okkar sjálfstæðismanna og Samfylkingarinnar og að ný ríkisstjórn hefði verið mynduð fyrir kosningar.  Með öðrum orðum var Guðni að segja að við sjálfstæðismenn hefðum setið að svikráðum gagnvart Framsóknarflokknum.

Ummæli Guðna um samstarfsmenn sína til 12 ára eru hvorki stórmannleg né drengileg.  Sjálfstæðisflokkurinn kom heiðarlega fram gagnvart Framsóknarflokknum í þessum viðræðum og þótti mörgum formaður Sjálfstæðiisflokksins jafnvel sýna Guðna og félögum full mikið langlundargeð í viðræðunum.

Staðreyndin er einfaldlega sú að það er einungis ein skýring á því hvers vegna formenn stjórnarflokkanna komust að þeirri sameiginlegu niðurstöðu að binda enda á samstarfið og hún er sú að niðurstaða kosninganna var Framsóknarflokknum gríðarlega óhagstæð og það stórsá á flokknum eftir kosningar.

Það er líka ómaklegt að halda því fram að Geir H. Haarde hafi átt í stjórnarmyndunarviðræðum við fleiri en Framsóknarmenn meðan á þeim viðræðum stóð.  Auðvitað veit Guðni, sem er ekki fæddur í gær í pólitík, að ýmsir menn og konur stinga saman nefjum við þær aðstæður sem skapast strax í kjölfar kosninga.  Allar slíkar viðræður eru hins vegar hvorki bindandi né formlegar.  Og meira að segja Framsóknarflokkurinn átti í slíkum viðræðum, því Guðjón Arnar Kristjánsson, formaður Frjálslynda flokksins upplýsti í fréttum Stöðvar 2 í kvöld að hann hefði átt í viðræðum við Framsóknarflokkinn meðan á viðræðum sjálfstæðismanna og framsóknarmanna stóð.  Sjálfstæðisflokkurinn átti enga aðild að þeim viðræðum.

Guðni Ágústsson og félagar hans í Framsóknarflokknum hafa enga ástæðu til þess að kvarta yfir framferði sjálfstæðismanna í þeirra garð frá því að flokkanir mynduðu ríkisstjórn árið 1995.  Nánast allan þann tíma naut Framsóknarflokkurinn frekar samstarfsins við Sjálfstæðisflokkinn en hitt.  Framsóknarflokkurinn fékk til að mynda jafnmörg ráðuneyti í ríkisstjórninni nánast allan þennan tíma þrátt fyrir að hafa mun minna fylgi á bak við sig.  Þá má ekki gleyma því að sjálfstæðismenn sættu sig við það að formaður Framsóknarflokksins, Halldór Ásgrímsson, settist í stól forsætisráðherra, í stað Davíðs Oddssonar, á kjörtímabilinu þrátt fyrir að Sjálfstæðisflokkurinn væri leiðandi í stjórnarsamstarfinu.  Þar fyrir utan studdum við sjálfstæðismenn þétt við bakið á ráðherrum Framsóknarflokksins í flestum ef ekki öllum þeirra málum á þessum kjörtímabilum.  Öllu þessu virtist varaformaður Framsóknarflokksins hafa gleymt þegar hann gaf í skyn að sjálfstæðismenn hefðu setið á svikráðum gagnvart framsóknarmönnum og gerst sekir um gríðarlegan trúnaðarbrest.

Hið fornkveðna segir að sjaldan launi kálfurinn ofeldið.  Ummæli Guðna Ágústssonar í kvöld í garð sinna samstarfsmanna í rúman áratug sanna það.

Því miður.

Sigurður Kári.

Tilboð sem ekki er hægt að hafna?

Um fátt hefur meira verið rætt síðustu daga en myndun nýrrar ríkisstjórnar.  Ögmundur Jónasson, þingflokksformaður Vinstri grænna, blandaði sér eftirminnilega í þær umræður á dögunum þegar hann reifaði þá hugmynd að mynduð yrði minnihlutastjórn Samfylkingar og Vinstri grænna, með stuðningi eða hlutleysi Framsóknarflokksins.

Ég held að slík ríkisstjórn yrði þjóðinni ekki til hagsbóta.  Og afleiðingar slíks samstarfs yrðu líklega verri fyrir Framsóknarflokkinn.

Ekki fæ ég séð hvað Framsóknarflokkurinn gæti fengið út úr því að verja slíka stjórn eða veita henni hlutleysi.  Tilboð Ögmundar er þess eðlis að það er ekkert um annað að ræða fyrir Framsóknarflokkinn en að hafna því.

Það er alveg ljóst að í slíku samstarfi myndi Framsóknarflokkurinn aldrei fá að njóta neinna verka slíkrar stjórnar sem ánægja kynni að vera með.  Á hinn bóginn yrði framsóknarmönnum kennt um öll þau verk sem aflaga færu hjá ríkisstjórninni.  Þess vegna er hugmynd Ögmundar afleitur kostur fyrir Framsóknarflokkinn.

Fyrir utan hagsmuni Framsóknarflokksins er ljóst í mínum huga að yrði mynduð vinstri stjórn Samfylkingar, Vinstri grænna og Framsóknarflokks þá yrði slík stjórn þjóðinni dýrkeypt.  Vinstri stjórnir hafa sem betur fer fram til þessa verið skammlífar.  Sagan segir okkur að örlög slíkrar stjórnar yrðu þau sömu, enda hefur ágreiningurinn milli vinstri flokkanna á síðast kjörtímabili verið svo djúpstæður að erfitt er að ímynda sér að slík stjórn myndi hafa þrek til að hanga lengi saman.  Það er engin ástæða til að taka áhættuna af slíkri stjórn.

Sigurður Kári.

Kosningakerfið þarfnast endurskoðunar

Úrslit alþingiskosninganna í einstökum kjördæmum varpar ljósi á nauðsyn þess að kosningakerfið sem unnið er eftir verði tekið til endurskoðunar.

Þetta kemur fram með hvað skýrustum hætti þegar skoðað er hvaða þingmenn náðu kjöru í Reykjavíkurkjördæmi-norður.

Í kosningunum hlaut Sjálfstæðisflokkurinn 36,4% greiddra atkvæða og 4 þingmenn kjördæmakjörna.  Samfylkingin hlaut 29,2% greiddra atkvæða eða 7,2% minna en Sjálfstæðisflokkur.  Engu að síður hlýtur Samfylkingin 5 þingmenn í kjördæminu, einum fleiri en Sjálfstæðisflokkur.  Af þessum 5 þingmönnum voru 3 kjördæmakjörnir en 2 hlutu kosningu sem jöfnunarmenn.  Enginn jöfnunarmaður féll Sjálfstæðisflokknum í skaut í kjördæminu.

Þessi niðurstaða er með býsna miklum ólíkindum.  Það er furðulegt að Samfylkingin sem fær mun lakari kosningu en Sjálfstæðisflokkurinn skuli engu að síður fá fleiri þingmenn kjörna en Sjálfstæðisflokkurinn í kjördæminu.

Niðurstaðan þýðir að Sigríður Andersen, sem skipaði 5. sæti á lista okkar í Reykjavíkurkjördæmi-norður, nær ekki kjöri og er utan þings.  Það eru mikil vonbrigði, því enda höfðum við sjálfstæðismenn gert okkur góðar vonir um að Sigríður næði kjöri.

Dæmin um furðulega útkomu eru fleiri.  Þau hljóta að kalla á að menn setjist yfir það kosningakerfi sem unnið er eftir og kanni hvort ekki sé hægt að gera á því breytingar sem komi í veg fyrir þessi saga endurtaki sig.

Sigurður Kári.