Við erum í fremstu röð í menntamálum

Í aðdraganda þessara kosninga hef ég fylgst sérstaklega með málflutningi frambjóðenda Samfylkingarinnar um menntamál.  Sjálfur hef ég fengið fjölmörg tækifæri til að ræða menntamál við Samfylkingarfólk á frambjóðsfundum, en einnig hef ég lesið skrif þeirra í blöðum og á netmiðlum.

Rangar fullyrðingar Samfylkingarinnar

Framlag frambjóðenda Samfylkingarinnar í þeirri umræðu hefur ekki verið uppbyggilegt.  Því miður virðist markmið þeirra sem skrifa og tala af mestum móð vera það að reyna að draga upp þá mynd af menntakerfinu okkar að þar sé allt í kalda koli og að mikið ófremdarástand ríki í menntamálum.  Fremstir í flokki þeirra sem þannig tala eru Ágúst Ólafur Ágústsson, varaformaður Samfylkingarinnar, og Katrín Júlíusdóttir, alþingismaður, talsmenn Samfylkingarinnar í menntamálum.

Þau Katrín og Ágúst Ólafur hafa á síðustu dögum skrifað blaðagreinar þar sem slegið er fram fullyrðingum sem eiga að sanna að ríkisstjórnin eigi skylda "falleinkunn í menntamálum". Máli sínu til stuðnings vitna þau bæði í OECD-ritið Education at Glance, en láta hjá líða tölurnar sem þau vitna til séu gamlar eða frá árinu 2003.  Þær segja því enga sögu um það sem gerst hefur á kjörtímabilinu enda veit Samfylkingin að aukið hefur verið við framlög til framhaldsskóla, háskóla og rannsókna um sem nemur á annan tug milljarða á ári frá þeim tíma.

Samfylkingin leiðrétt

Í ljósi þessa er full ástæða til þess að gera alvarlegar athugasemdir við talnameðferð Samfylkingarinnar og túlkun þeirra á stöðu menntamála á Íslandi því hún stenst ekki skoðun.

Fyrsta fullyrðing Samfylkingarinnar:  Hlutfall Íslendinga á aldursbilinu 25-34 ára sem hafa lokið framhaldsskólanámi er 68% en á hinum Norðurlöndunum er þetta hlutfall 86-96% samkvæmt nýjustu skýrslu OECD um menntamál. Meðaltalið í OECD ríkjum er 77% og í ESB ríkjum 78%. Ísland í 23. sæti af 30 OECD þjóðum og eru því borgarar flestra iðnríkja heims menntaðri en Íslendingar.

Önnur fullyrðing Samfylkingarinnar: 40% þeirra sem eru á íslenskum vinnumarkaði eru með grunnskólapróf eða minna. Á hinum Norðurlöndunum er þetta hlutfall 12-19%.

Þetta er gífurlega villandi framsetning á staðreyndum. Í fyrri fullyrðingunni er miðað við þá sem luku framhaldsskólanámi á árabilinu 1989-1999, en það segir litla sögu um hvernig staðan er í dag.

Staðreyndirnar eru þessar: Um 97% þeirra sem ljúka grunnskóla hefja nám í framhaldsskóla.

Brautskráningarhlutfallið úr framhaldsskóla árið 2004 var 84% samkvæmt tölum OECD.

Á sama ári var brautskráningarhlutfall á háskólastigi 50% en var 38,7% árið 2000. Þetta er hæsta hlutfall innan OECD ríkja en meðaltal þeirra er 34,8%.  Hvernig Samfylkingin getur haldið því fram að í ljósi þessara talna séu Íslendingar eftirbátar annarra þjóða í menntamálum er mér hulin ráðgáta.

Þriðja fullyrðing Samfylkingarinnar: Hlutfall Íslendinga á aldursbilinu 25-34 ára sem hafa lokið háskólanámi er 31% en á hinum Norðurlöndunum er þetta 35-42%. Meðaltalið í OECD er 31%. Við erum hér í 17. sæti af 30 þjóðum.

Þessi fullyrðing er sett fram líkt og á Íslandi ríki ófremdarástand. Rétt er að taka fram að tölurnar miðast við þá sem lokið höfðu námi árið 2004. Þá var fjöldinn að meðaltali sá sami og í OECD ríkjunum og nokkru yfir meðaltali ESB-ríkjannna sem var 28%.

En hvað er það sem hefur gerst á þessum árum?  Íslendingar hafa siglt fram úr Norðmönnum, Svíum og Dönum þegar kemur að fjölda í háskólanámi.

Í nýjasta hefti Norrænna hagtalna kemur fram að árið 2000 hafi 10,5% Íslendinga á aldrinum 20-40 ára stundað háskólanám. Árið 2004, einungis fjórum árum síðar, var þetta hlutfall komið upp í 15%. Háskólanemum hefur svo haldið áfram að fjölga verulega á þeim árum sem síðan eru liðin.

Af hverju fagnar Samfylkingin ekki því að við séum að komast í fyrsta sæti í stað þess að gefa í skyn að við séum aftarlega á merinni? Það er ekki uppbyggilegt að gera lítið úr íslenska menntakerfinu með þessum hætti.  Hvorki fyrir menntakerfið, né fyrir Samfylkinguna.

Fjórða fullyrðing Samfylkingarinnar: Þegar kemur að opinberum útgjöldum í háskólana er Ísland  í 21. sæti af 30 þjóðum.

Þessi staðhæfing er óskiljanleg. Í  tölum OECD fyrir árið 2003, bls. 288, kemur fram að Íslendingar vörðu 1,4% af þjóðarframleiðslu til háskólastigsins sem er bæði yfir meðaltali OECD- og ESB-ríkjanna og vermir Ísland tíunda sætið af þeim 30 þjóðum sem eru mældar.

En þar með er ekki öll sagan sögð.  Á síðasta ári uppfærði og birti Hagstofa Íslands tölur um útgjöld hins opinbera til fræðslumála. Auk þess að birta nýjar tölur fyrir árin 2004 og 2005 þá var í fyrsta skipti stuðst við endurskoðaðan staðal við flokkun útgjalda og áður birtar tölur fyrir árin 1998 til 2003 eru endurskoðaðar með hliðsjón af honum. Þarna er því í fyrsta skipti birtar tölur samkvæmt sama staðli og önnur OECD-ríki hafa notað.

Þá kemur í ljóst að útgjöld til háskólamála á Íslandi voru 1,62% og Ísland komið í fimmta sæti OECD-ríkjanna. Árið 2005 er hlutfallið 1,59%.

Enn og aftur kýs Samfylkingin að horfa fram hjá staðreyndum, heldur á lofti gömlum og/eða villandi tölum og lætur eins og eins sú gífurlega sókn sem allir hafa orðið vitni að á sviði háskólamála hafi aldrei átt sér stað.

Við erum í fremstu röð

Það er dapurlegt að sjá hvernig Samfylkingin reynir að gera lítið úr þeim stórmerkilega árangri sem hér hefur náðst í menntamálum á síðustu árum með villandi talnabrellum og hreinum rangfærslum.  Staðreyndirnar tala hins vegar sínu máli. Þær segja okkur svart á hvítu að við erum í fremstu röð í menntamálum. Hér hefur orðið bylting og hún blasir við öllum.  Það færi Samfylkingunni betur að viðurkenna að svo sé, frekar en að grípa til þeirra áróðursaðferða sem hér hefur verið líst.  Þær eru hvorki Samfylkingunni né menntakerfinu til framdráttar.

Höfundur er þingmaður Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík og formaður menntamálanefndar Alþingis.

Greinin birtist í Fréttablaðinu í dag.

Athugasemdir

[Þorsteinn Sverrisson, 3.5.2007 kl. 22:34]

Sæll Sigurður.  Þetta er ágæt grein. Er ekki meginmálið að það er alltaf hægt að tína til einhverja tölur til að rökstyðja hvaða málstað sem er eins og maður sér mikið núna.  Ef maður horfir á heildarmyndina þá hafa útgjöld til menntamála aukist um rúm 40% síðustu fjögur ár, sjá hér. Ég efast um að það hefði gerst í ríkisstjórn samfylkingarninnar og vinstri grænna þó þar sé margt ágætt fólk. Hins vegar getur háskólanám bæði verið hagnýtt og óhagnýtt og ekki ekki endilega jákvætt að hrúga sem flestum í háskóla.

[Inga Lára Helgadóttir, 4.5.2007 kl. 00:23]

Hæ hæ Ég sé bara sjálf að það er jú margt gott varðandi háskólanám í dag, EN það er alveg hræðilegt hvað eru margir nemendur á hvern kennara, sem þýðir að hann á erfiðar með að sinna okkur öllum, svo er það LÍN, alveg til skammar hvað er erfitt að vera í námi í dag ef maður á ekki RÍKA foreldra, það er nokkuð sem þarf að kippa í liðinn. Mjög erfitt að lifa á námslánum í dag. Svo það þarf að gera ýmislegt til að auðvelda fólki að fara í nám.  En það má ekki gleyma þvi góða sem hefur gerst og sem betur fer þá finnst mér við háskólanemendur búa við þokkalega fjölbreytt úrval námsgreina

Hafðu gott Sigurður Kári, 

[Bjarni Kjartansson, 4.5.2007 kl. 11:03]

Ég fór inn á bloggið téðs Ágústar, hvar hann fer stórum gegn því sem sannara er.

Þar sem mér er nokkuð vel til ýmissa frænda hans, tók ég mig til, og hrakti, með smá komentum um heiarleik og sannsögli, að hætti áa hans.

Það er umhugsunarefni, að svo virðist sem nám í félagsgreinum í Háskóla, rýrir mjög sannleiksást og heilindi menna.  ÞEtta hlýtur að vera svo, þar sem allmargir, sem skreyta nöfn sín með prófgráðum og stöðuheitum í þessum greinum, eru fabrikkerandi skýrslur og töflur, hvar hvert rekst á annars horn og ekkert þolir rýni Stærðfræðinnar.

Hef verið að hringja í marga eldri borgara og heyra í þeim hljóðið.  Gaman að vita að megiþorri þeirra eru að koma frá Kanarí eða Florida úr Golfi.  Það er nú ekkert annað en yfirlýsing um árangur um bætt kjör þeirra.

Mikill árangur en SAMT virðist áróður Krata og Komma ná inn í hugarheim þeirra.  Þó svo þau komi brún og sælleg úr Golfi ytra, þa´kvarta þau samt um skerðingar og skarðan hlut.

Furðulegir kjósendur.

Miðbæjaríhaldið

[Inga Lára Helgadóttir, 4.5.2007 kl. 13:44]

Leiðinleg hugsun sem kemur upp hjá Bjarna Kjartanssyni um þá sem eru í námi í félagsgreinum í Háskólanum að það rýri  sannleiksást og heillindi manna, ég hef aldrei heyrt aðra eins vitleysu... er sjálf í félagsráðgjöf og hef bara ekki orðið vör við þetta svona eins og þú talar um Bjarni, nema þú sjálfur hafir mikla reynslu af því ? Mér fannst þetta mjög neikvætt hjá honum